ตามอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก *ข้อที่ 12: ความคิดเห็นของเด็ก เด็กทุกคนมีสิทธิที่จะแสดงความคิดเห็นในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับตนเอง และผู้ใหญ่ควรให้ความสำคัญและรับฟังความคิดเห็นของเด็กอย่างจริงจัง
*ข้อที่13: เเสรีภาพในการแสดงออก เด็กมีสิทธิที่จะแสดงออกซึ่งความคิดเห็น ความรู้สึก และสิ่งที่ตนเรียนรู้ได้อย่างอิสระ ไม่ว่าจะเป็นการพูด การเขียน การวาดภาพ หรือวิธีการอื่น ๆ ที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้อื่นหรือสังคม
เป็นสิทธิสำคัญที่ช่วยเสริมพลังให้เด็กเติบโตอย่างมีคุณค่าในสังคม เด็กควรมีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจในทุกเรื่องที่มีผลต่อชีวิตของตนเอง ทั้งในบ้าน โรงเรียน สังคม อาทิ กำหนดกฎระเบียบในโรงเรียน การจัดสรรพื้นที่เล่น ฯลฯ
และเพื่อสร้างความเข้าใจทั้งเด็ก พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครู และผู้ใหญ่ในสังคม ตามอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก
ประโยชน์ของการให้สิทธิในการแสดงความคิดเห็นและมีส่วนร่วมของเด็ก
- เสริมสร้างความมั่นใจในตนเอง
เด็กที่ได้รับการรับฟังจะรู้สึกว่าความคิดของตนมีค่า สามารถพัฒนา 'ความกล้าแสดงออก' และ 'ความเคารพตนเอง'ได้ดียิ่งขึ้น
- พัฒนา 'ทักษะชีวิต''
การแสดงความคิดเห็นฝึกให้เด็กคิดวิเคราะห์ ฟังผู้อื่น และสื่อสารอย่างมีเหตุผล
- สร้างบรรยากาศที่ปลอดภัยและน่าอยู่
การมีสิทธิออกเสียงในโรงเรียนหรือบ้าน จะเป็นพื้นที่เปิดใจ เคารพกัน ลดความรุนแรง สร้างความสัมพันธ์ เช่น ลดการกลั่นแกล้ง และส่งเสริมความร่วมมือในชั้นเรียน
- ปกป้องสิทธิอื่น ๆ ของเด็ก
เมื่อเด็กกล้าพูด เด็กก็สามารถแจ้งปัญหาได้ เช่น ความรุนแรงในบ้าน การถูกล่วงละเมิด หรือการละเมิดสิทธิอื่น
- สร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก
เมื่อเปิดโอกาสให้เด็กมีส่วนร่วม เราจะเข้าใจความต้องการจริงๆ ของเด็ก นำไปสู่การออกแบบสภาพแวดล้อมที่ 'เหมาะสมและปลอดภัย'
การแสดงความคิดเห็นและมีส่วนร่วมของเด็ก ช่วยส่งเสริมการคิดอย่างอิสระ ฝึกความกล้าแสดงออก และสร้างความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง และความคิดเห็นของเด็กควรได้รับการรับฟังอย่างเหมาะสมตามอายุและวุฒิภาวะ
อินโฟกราฟิก มูลนิธิศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก
