“เคยบ้างไหม ที่พูดเปรียบเทียบลูก”

“เรียนเก่งๆให้ได้อย่างพี่เขาสิ” “ทำแต่เรื่องปวดหัวไม่เว้นแต่ละวัน ทำไมไม่ทำตัวน่ารักแบบน้องบ้าง” “ลูกบ้านโน้นเก่งจัง เก่งกว่าลูกอีก”

การพูดเปรียบเทียบบุตรหลานเป็นเครื่องมือหนึ่งที่มักจะถูกนำมาใช้อยู่บ่อยครั้งของพ่อแม่ผู้ปกครอง เมื่อต้องการอยากให้ลูกหลานทำ หรือเป็นอย่างที่ต้องการ

การเปรียบเทียบ ….อาจมาพร้อมกับความรู้สึกปรารถนาดี อยากให้ลูกเห็นต้นแบบดีๆบ้า
การเปรียบเทียบ…. อาจมาพร้อมความคาดหวังอยู่ลึกๆต่อลูกหลาน อยากให้มีพฤติกรรมที่ดีๆ
การเปรียบเทียบ….อาจมาพร้อมความรู้สึกโกรธ โมโห เพราะลูกหลานไม่ได้ดั่งใจ

แม้จะเป็นความหวังดีของพ่อแม่ผู้ปกครองอยู่ลึกๆ แต่ผลกระทบกลับยิ่งใหญ่นักต่อหัวใจของเด็ก ๆ

ผลกระทบที่สำคัญคือ เด็กจะรู้สึกแย่กับตนเอง เพราะคำพูดของผู้ใหญ่เปรียบเสมือนกระจกสะท้อน เมื่อเด็กได้รับฟังอยู่ทุกวัน เขาก็จะรู้สึกว่าตนเองเป็นเด็กไม่ดี ไม่มีความสามารถทำได้เหมือนคนอื่น ทำให้รู้สึกด้อยค่า มองไม่เห็นคุณค่าในตนเอง ไม่กล้าแสดงออก ไม่มั่นใจในตนเอง นานวันเข้าจะไม่กล้าลงมือทำอะไรเพราะขาดความมั่นใจว่าตนจะทำได้สำเร็จ

ในทางตรงข้ามเด็กบางคนอาจจะรู้สึกโกรธ อิจฉา หรือแสดงพฤติกรรมต่อต้าน รุนแรง ก้าวร้าวตอบโต้กลับไป มีน้อยมากที่อาจจะฮึดสู้กับคำพูดเปรียบเทียบของผู้ใหญ่ และกลายเป็นแรงผลักดันในการทำสิ่งที่ดีๆ เพราะส่วนใหญ่เด็กๆมักจะทำในทางตรงกันข้าม คือทำสิ่งที่ไม่ดีตรงกันข้ามกับที่ผู้ใหญ่บอกให้ทำ เพื่อให้เกิดความรู้สึกสะใจที่พ่อแม่มักจะเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่น
สิ่งสำคัญที่พ่อแม่ผู้ปกครองควรมองเห็นคือ เด็กแต่ละคนมีความเป็นปัจเจกที่แตกต่างกันไป ทั้งหน้าตา ท่าทาง พฤติกรรมการแสดงออก รวมทั้งศักยภาพและความสามารถ ซึ่งไม่จำเป็นต้องเหมือนคนอื่น
สิ่งที่พ่อแม่ผู้ปกครองควรทำ คือ

  • เลิกเปรียบเทียบลูกกับพี่น้อง หรือ เด็กคนอื่น
  • ค้นหาศักยภาพในตัวลูกแต่ละคน และเปิดโอกาสให้ศักยภาพเหล่านั้นได้แสดงออกอย่างเต็มที่ เช่น ลูกคนสุดท้องชอบทำอาหาร ลูกคนโตชอบการทดลอง ชอบเรียนวิทยาศาสตร์
  • ให้กำลังใจในสิ่งที่เด็กพยายามทำ “แม่ภูมิใจมากเลย ที่ลูกพยายามทำการบ้าน แม้มันจะยากอยู่บ้างนะ แต่ลูกก็ยังไม่ท้อถอย” เด็กที่มีขวัญกำลังใจดีจะเห็นคุณค่าในตนเองสูง มีความเต็มใจที่จะให้ความร่วมมือเชื่อฟัง มีความพยายามทำสิ่งใหม่ๆ และมีความรับผิดชอบ
  • ให้การชื่นชมในสิ่งที่เด็กเป็น ในสิ่งที่เด็กสามารถทำได้ดี แม้จะเป็นเรื่องเล็กๆน้อยๆ แต่พ่อแม่สามารถจับสิ่งเหล่านั้นมาพูดได้ “ดีมากเลยลูก ที่ลูกเป็นเพื่อนเล่นกับน้อง หนูเป็นพี่สาวที่น่ารักมากเลย”

วันนี้คุณเลิกเปรียบเทียบลูกหลานของคุณแล้วหรือยัง

: 2,112