Nature Collage พลังธรรมชาติบำบัดครอบครัว
มูลนิธิศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก จัดกิจกรรมค่ายครอบครัว Art and Nature Therapy สนับสนุนโดย Terre des homes Germany in Southeast Asia and Volkswagen Worker Council โดยมีครอบครัวของเด็กเข้าร่วมจำนวน 9 ครอบครัว แบ่งเป็นผู้ปกครองและญาติจำนวน 13 คน เด็กและญาติ 10 คน รวม 23 คน การจัดค่ายในครั้งนี้มีเป้าหมายเพื่อให้ผู้ปกครองมีความรู้เรื่องการสร้าง Attachment และ empathy กับเด็ก
กิจกรรม Nature Collage มีโจทย์ง่ายๆ ได้ใกล้ชิดธรรมชาติ โดยให้ผู้ปกครองเด็กแต่ละครอบครัว เดินชมธรรมชาติและเลือกวัสดุธรรมชาติที่ร่วงหล่นมาแล้วเพื่อลดการทำลายธรรมชาติ และวัสดุธรรมชาตินั้นต้องสื่อถึงความเป็นตัวตนของสมาชิกในครอบครัวของตนเอง เช่น พ่อตัวสูงใหญ่ แข็งแรงอาจเลือกเป็นกิ่งไม้ที่มีความยาวและแข็งแรง แม่ตัวอ้วน อ่อนโยน เลือกใบไม้นุ่ม ๆ ที่มีขนาดกลมใหญ่ ลูกตัวเล็ก ขี้อ้อน อาจหาดอกไม้เล็ก ๆ มาใส่ เป็นต้น เราพาผู้ปกครองเดินชมธรรมชาติและเลือกวัสดุท่ามกลางฝนพรำๆ บางคนร้องรำทำเพลง เคลื่อนไหวเบาๆ สนุกสนาน บ้างก็ส่งเสียงดีใจที่เจอดอกไม้สวยที่ร่วงเต็มพื้นดิน ต่างพยายามค้นหา คัดเลือกวัสดุธรรมชาติให้หลากหลาย เช่น กิ่งไม้ ใบไม้ ดอกไม้ ก้อนหิน ดิน เมล็ดพืชเล็ก ๆ มาคนละ 10 ชิ้นเพื่อนำมาปะติด(Collage) ลงบนกรอบกระดาษสีขาวที่มีกระดาษสติ๊กเกอร์ PVCใส เมื่อปะติดตกแต่งเป็นที่พอใจแล้ว ก็เคลือบผลงานด้วยกระดาษสติ๊กเกอร์ใสอีกครั้งหนึ่ง และสื่อสารแลกเปลี่ยน ความรู้สึกจากสิ่งที่เรียนรู้จากธรรมชาติในกลุ่มใหญ่
คุณยายของเด็กคนหนึ่งเล่าว่า แม้ว่าครอบครัวจะไม่ได้อยู่พร้อมหน้าพร้อมตากัน แต่ก็สุขใจที่ได้ทำให้พวกเขากลับมาอยู่ในผลงานศิลปะชิ้นนี้ จะเก็บภาพผลงานชิ้นนี้ไว้เป็นภาพทรงคุณค่าจากธรรมชาติ รู้สึกคิดถึงหลานและประทับใจกิจกรรมนี้ (น้ำตาซึม)
คุณตาท่านหนึ่งกล่าวด้วยความจริงจังว่า “เป็นความทุกข์ที่สุดในชีวิตผมที่หลานถูกทำร้าย อย่างดีผมทำได้แค่พากินอาหารเพื่อปลอบใจ แต่ความทุกข์ของหลานก็ยังคงอยู่เหมือนเดิม แต่พอมาอยู่ในความดูแลของมูลนิธิไม่นาน หลานได้อยู่กับสิ่งแวดล้อมธรรมชาติที่ดี ได้ปลูกผัก เลี้ยงไก่ ทำงานศิลปะบำบัด ผมเห็นภาพถ่ายที่ส่งไปให้ทางไลน์ เห็นหลานกลับมายิ้มได้อีกครั้ง ผมขอขอบคุณมาก กิจกรรมค่ายครั้งนี้ที่ผมได้เข้าร่วม เห็นคำชี้แจงโครงการ (consent form) รู้สึกดีมากๆ ผมยินดีร่วมทุกอย่างเพื่อช่วยหลานให้กลับมามีชีวิตที่มีความสุขอีกครั้ง” คุณตาปาดน้ำตาร้องไห้ด้วยความซาบซึ้งใจ
คุณแม่รายหนึ่งบอกว่า ตอนนี้ตนเองยังไม่พร้อมจะดูแลลูก ต้องดูแลรักษาตัวเองก่อน รู้จุดอ่อนของตนเองที่ต้องแก้ไข อยากพัฒนาเปลี่ยนแปลงตัวเอง โดยพูดเสียงดังพร้อมชูกำปั้นบอกว่า แม่ต้องทำให้ได้และจะรับลูกกลับมาดูแลเองให้ได้ เพื่อนสมาชิกในกลุ่มใหญ่ต่างพากันปรับมือเป็นกำลังใจ
จากการสังเกตพบว่า ผู้ปกครองรู้สึกประทับใจในการทำกิจกรรมเพราะได้สัมผัส ผ่อนคลายจากวัสดุธรรมชาติที่เลือกเอง มีสมาธิดี ตั้งใจ สร้างสรรค์ผลงานอย่างดี ผลงานจากวัสดุธรรมชาติทำให้เชื่อมโยงถึงบุคคลในครอบครัว บุคลิก ลักษณะ ความสัมพันธ์ของสมาชิกในครอบครัว รู้จุดอ่อน จุดแข็งของครอบครัว รวมทั้งสัมพันธภาพ ความรัก ความผูกพันของสมาชิกตามแบบฉบับของแต่ละครอบครัว และผลงานส่วนใหญ่ผู้ปกครองจะฝากมาให้ลูกหลานที่อยู่ในความดูแลของมูลนิธิฯ
นอกจากนี้เรายังพบพลังบวกที่ส่งจากสมาชิกครอบครัวส่งไปถึงเด็ก ทำให้เด็กรับรู้ว่าพวกเขายังเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวเสมอ อีกทั้งเห็นพลังบวกของ 9 ครอบครัวใหญ่ที่ส่งผ่านสู่กัน ผ่านการรับฟัง เห็นอกเห็นใจ เป็นกำลังใจให้กันและกัน สร้างความหวังและพลังที่ดี พร้อมสนับสนุนและก้าวไปด้วยกัน เพื่อรักษาความเป็นครอบครัวของพวกเขาต่อไป..
ผู้เขียน : สายใจ ศรีลิ้ม นักศิลปะบำบัด มูลนิธิศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก
ผู้สนับสนุนกิจกรรม : Terre des homes Germany in Southeast Asia and Volkswagen Worker Council
